برنامه غربالگری نوزادان از سال 84 با غربالگری بیماری کم کاری تیروئید نوزادان در نظام بهداشتی کشور آغاز و در سال 1386 با اضافه شدن دو برنامه غربالگری بیماری فنیل کتونوری و فاویسم گسترش پیدا کرد؛ این برنامه در حال حاضر بعنوان یکی از شاخص ترین فعالیتهای بهداشتی در سال های اخیر مطرح بوده است.

دکتر شهنام عرشی معاون امور بهداشتی دانشگاه ضمن تشریح دستاوردهای حوزه بهداشت در پیشگیری از بروز بیماریهای نوزادی اظهار داشت: طی سالهای سپری شده از شروع برنامه، بالغ بر 450/000نوزاد در جمعیت تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی مورد غربالگری و تشخیص زودرس بیماری های مذکور قرار گرفته اند.

وی افزود: با انجام این غربالگری ساده و کم هزینه از عوارض جبران ناپذیر و دائمی و پرهزینه این بیماری ها بر نوزادان نظیر عقب ماندگی ذهنی، کم شنوایی، افت تحصیلی و ... پیشگیری شده است.

 دکتر عرشی اضافه کرد: کلیه نوزادان مبتلا به بیماری فنیل کتونوری قبل از اجرای برنامه غربالگری در سال 1386، بدلیل کشف دیررس بیماری، به عقب ماندگی ذهنی به درجات مختلف مبتلا می‌شدند و باتوجه به اینکه با اجرای این برنامه از بروز موارد مشابه جلوگیری بعمل آمده است، این مهم را یکی از ارزشمندترین دستاوردهای حوزه بهداشت دانست چرا که بروز عوارض بیماری در هر کودک منجر به ایجاد پیامدهای جبران ناپذیر و متعدد خانوادگی، اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی درمانی خواهد شد.

وی بااعلام این مطلب که از ابتدای سالجاری تاکنون موردی از فنیل کتونوری کشف و گزارش نشده است افزود: سالانه حدود 70هزار نوزاد در حوزه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی غربالگری می‌شوند بطوریکه در شش ماهه نخست سال جاری، بالغ بر 38/000 نوزاد مورد غربالگری قرار گرفته اند که از این تعداد 74 مورد مبتلا به هیپوتیروئیدی نوزادی تشخیص داده شده و مورد مراقبت قرار خواهندگرفت.

دکتر عرشی خاطر نشان کرد: در حال حاضر حدود 300 کودک تحت مراقبت بیماری کم کاری تیروئید و حدود 170 کودک تحت مراقبت بیماری فنیل کتونوری قرار دارند و به منظور پیشگیری از بروز فرزندان بیمار دیگر در والدین دارای فرزند مبتلا به فنیل کتونوری نیز 130 نفر از مادران این بیماران که در سنین باروری قرار دارند از خدمات مشاوره، مراقبت و پیگیری در مراکز خدمات جامع سلامت بهرمند می شوند.

معاون امور بهداشتی دانشگاه در ادامه به نحوه ارائه خدمات در خصوص این برنامه پرداخت و اظهار داشت: نوزادان شناسایی شده مبتلا به بیماری کم کاری تیروئید به مدت 36 ماه تحت مراقبت مستمر مراکز خدمات جامع سلامت قرار می گیرند.

همچنین نوزادان مبتلا به بیماری فنیل کتونوری شناسایی شده جهت دریافت درمان های تخصصی به بیمارستان منتخب ارجاع شده و خانواده های آنان از خدمات رایگان مشاوره ژنتیک در مراکز خدمات جامع سلامت بهره مند می شوند و ضمن انجام مشاوره و آزمایشات تخصصی ژنتیک در خانواده های مبتلا از بروز بیماری در فرزندان بعدی خانواده پیشگیری به عمل می آید.

دکتر عرشی در خاتمه ضمن اعلام این خبر که در حال حاضر 94 مرکز غربالگری نوزادان در سطح دانشگاه وجود دارد، مراجعه به مراکز مذکور و انجام آزمایش خون کف پای نوزاد در روزهای سوم تا پنجم پس از تولد به منظور اطمینان از سلامت نوزادان را از سوی خانواده ها خواستار شد.

خبرنگار: مهدیه احمدی زاده